Een schip van de Chinese rederij COSCO in de haven van Rotterdam
AFP or licensors

"Elk schip is een oorlogsschip": professor Holslag waarschuwt voor rol van Chinese maritieme sector in Belgische havens

We moeten ons meer bewust zijn van de politieke en militaire rol van de grote Chinese rederijen. Dat vertelt professor Internationale Politiek Jonathan Holslag (VUB) in "De afspraak". In een rapport benadrukt hij dat China doelbewust schepen ontwerpt opdat deze later ingezet kunnen worden in conflicten. "We moeten onze lessen trekken uit het conflict in Oekraïne en inzetten op de veerkracht en veiligheid van onze havens", vertelt Holslag. 

De laatste decennia is China uitgegroeid tot één van de grootste maritieme machten ter wereld. Het is eerst en vooral de grootste schepenbouwer van de wereld en staat in voor 41 procent van globale productie van schepen. Daarnaast is het ook de grootste maritieme handelaar. De Chinese havens staan in voor zo'n 32 procent van de wereldwijde doorvoer aan goederen. Toch heeft China met zijn maritieme macht naast economisch gewin ook andere doelen voor ogen: burgerrederijen inzetten voor politieke en militaire doeleinden. 

Elk schip is een oorlogsschip

In een rapport dat professor Jonathan Holslag eerder vandaag uitbracht, gaat hij dieper in op die politieke en militaire doeleinden. In dat rapport stelt Holslag dat "elk Chinees schip een oorlogsschip is" en dat "de bemanning van die schepen voornamelijk bestaat uit militairen". In "De Afspraak" op Canvas verduidelijkt de professor dat. "In China bestaat een zekere regelgeving waarbij men schepen moet bouwen conform bepaalde militaire standaarden. Schepen worden op zo een manier gebouwd dat ze tanks kunnen vervoeren. Veerboten moeten aan standaarden voldoen zodat ze ook ingezet kunnen worden op volle zee. Zo kunnen tanks en amfibievoertuigen gelost worden in het water." 

De twee grootste Chinese rederijen, COSCO Shipping en China Merchants, maken er trouwens geen geheim van dat ze hun schepen met dat opzicht bouwen. Ze geven zelf toe dat ze een politiek werkmiddel zijn. Heel veel van die rederijen nemen ook actief deel aan legeroefeningen met het Chinese regeringsleger. "Dat is ergens ook logisch", vertelt Holslag. "De retoriek van China ten aanzien van Taiwan is de laatste tijd verhard. Een campagne op het eiland kan je je echter moeilijk voorstellen met de traditionele grijze marine. China heeft de koopvaardij nodig om de troepen daar te krijgen. Die doctrine is al volledig uitgewerkt en de rederijen erkennen dat."

Jacques Hubert Vandermeiren, CEO van de Port of Antwerp Bruges, de Chinese eerste minister Li Keqiang en voormalig Belgisch premier Charles Michel in 2017
Nicolas Maeterlinck

Wat met Antwerpen?

Ook in de haven van Antwerpen en Zeebrugge zijn erg veel Chinese bedrijven actief. "We moeten ons daarvan bewust zijn. Ze controleren geen stukken grond, ze bezitten die havens niet, maar door Chinese investeringen zijn onze havens wel erg afhankelijk van die rederijen. De grootste containerterminal in de haven van Zeebrugge hangt voor meer dan 80 procent af van COSCO Shipping." 

Met de inval van Rusland in Oekraïne werd het pijnlijk duidelijk dat we erg afhankelijk zijn van Russisch gas. De energieprijzen stijgen tot ongekende hoogtes. Volgens Holslag moeten we daar ook rekening mee houden als we in de richting van China kijken. "Wij moeten kijken naar onze eigen belangen en leren uit wat er gebeurd is in Oekraïne. We gaan heel erg veel schepen moeten bouwen die we nodig hebben voor onze strategische economie. We hebben niet langer de scheepswerven om dat te doen. We moeten onze kwetsbaarheid ten opzichte van China afbouwen nu dat nog kan." 

BEKIJK - In "De afspraak" legt professor Holslag uit waarom we ons bewust moeten zijn van de Chinese aanwezigheid in onze havens:

Videospeler inladen...

Holslag verwijt het bestuur van de haven van Antwerpen dat ze niet genoeg rekening houdt met de politieke intenties van die Chinese rederijen. "Dat getuigt van een naïviteit die ik niet goed kan begrijpen", duidt Holslag. "De bedrijven erkennen zelf dat ze een politiek werkmiddel zijn. De overheid moet waken over individuele sectoren, maar ze moet ook waken over de veerkracht en veiligheid van ons land op lange termijn. We moeten nadenken over die afhankelijkheid van China."

Meest gelezen